Kimlik sorma yetkisi

Genel kolluğun kimlik sorma yetkisi, PVSK’ nun 17/B maddesinde düzenlenmiştir:

“Polis, suç işlenmesini önlemek veya işlenmiş suçların faillerini ele geçirmek için kişilerden (KENDİNİN POLİS OLDUĞUNU BELİRLEYEN BELGEYİ GÖSTERDİKTEN SONRA) kimliğini sorabilir.

Özel güvenlik açısından bakıldığında, “Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’un” 7 nci maddesindeki hususlar çerçevesinde özel güvenlik personeli, “kimlik sorma” yetkisini kullanır.

Bu yetki kullanılırken de, özel güvenlik personelinin elinde suçu önlemeye veya suç faillerini ele geçirmeye yönelik olarak isim listelerinin bulunması gerekmektedir. Özel güvenlik görevlisi, görevli olduğu yerde gerekli sebepler var ise, sorabilir. Ancak, endikatör seviyesinde sebep var ise,bir veya birkaç şahsı durdurarak kimlik sorabilir.

Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanununun 7 nci maddesi “Kimlik Sorma”  hususunda  aşağıdaki  düzenlemeleri getirmiştir:

1-7/b) Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma. Amaca bakıldığında buralara gelebilecekler veya gelmemesi gerekenlerin tespiti düşünülmüştür. Özel güvenlik görevlisinin eline önceden liste verilerek suç işlenmesini önleme veya işlenmiş bir suçun faillerinin ele geçirilmesi nedeniyle bu yetki kullanılmaktadır.

-7/c) 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 127 nci maddesine göre,
meşhut cürüm halinde yakalanan kişilere kimlik sorabilir. Bu kişiler yakalandıktan sonra derhal suç delilleriyle birlikte genel kolluk görevlilerine tutanakla teslim edilmelidir. Yakalama tutanağını, yakalamayı yapan özel güvenlik görevlisi detaylı bir şekilde düzenlemeli ve genel kolluk görevlilerine teslim etmelidir.
Olaya müdahale eden ve yakalamayı yapan özel güvenlik görevlisinin tanık sıfatıyla ifadesinin genel kollukça veya savcılıkça alınması delil bakımından yararlı olacaktır. Burada yakalamayı yapan özel güvenlik görevlilerinin sanık haklarını derhal yakalanan kişilere hatırlatmaları gereklidir. Yakalama ve gözaltı sürelerinin tespitinde çok önemlidir.Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu’nun ilgili maddeleri özel güvenlik görevlilerine öğretilmeli ve uygulanması sağlanılmalıdır.



3-7/d) Görev alanında, haklarında yakalama, tutuklama veya mahkûmiyet kararı bulunan kişileri yakalama ve arama Bu durumda da yakalama, tutuklama ve mahkumiyet kararları ile ilgili kimlik bilgileri, özel güvenlik görevlilerinde bulunmalıdır.

4-7/e) Yangın, deprem gibi tabiî afet durumlarında ve imdat istenmesi halinde görev alanındaki iş yeri ve konutlara girme. Bu gibi yerlere zorunlu olarak giren özel güvenlik görevlileri buradaki şahıslara kimlik sormak, tutanak tutmak ve olayla ilgili bütün detaylı bilgileri derhal genel kolluk görevlilerine bildirmek zorundadır.
lik tespiti yapılan kişiler derhal tutanakla genel kolluk görevlilerine teslim edilmelidir.

5-7/f) Hava meydanı, liman, gar, istasyon ve terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini detektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme. Burada güvenlik unsuru en üst düzeye çıkmaktadır.Toplu ulaşım yerleri ile toplu ulaşım araçlarından yararlanacakların hayatlarının tehlikelerden korunması amaçlanmıştır. Özel güvenlik görevlileri ellerindeki listelerle karşılaştırmayı kimlik sorarak yapacaktır.

7/g) Genel kolluk kuvvetlerine derhal bildirmek şartıyla, aramalar sırasında suç teşkil eden veya delil olabilecek ya da suç teşkil etmemekle birlikte tehlike doğurabilecek eşyayı emanete alma. Bu durumda el konulan eşyanın sahibinin tespiti bakımından kimlik sorma yetkisi doğmaktadır.

7/ı) Kişinin vücudu veya sağlığı bakımından mevcut bir tehlikeden korunması amacıyla yakalama. Bu durumda da kişinin vücut bütünlüğünü korumak bakımından kimlik tespitinin yapılabilmesi için kimlik sorabilir.

8-7/j) Olay yerini ve delilleri koruma, bu amaçla Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 157 nci maddesine göre yakalama. Olay yerinde görevine ait işlemleri yapmaya başlayan memurun işlemlerinin yapılmasını kasten ihlal eden veya yetkisi dahilinde aldığı tedbirlere aykırı davranan şahısları yirmi dört saate kadar gözaltına almaya yetkilidir. Özel güvenlik görevlileri tarafından yakalanan kişiler derhal genel kolluk görevlilerine teslim edilmelidir. Bu durumda da işlemlerin yapılabilmesi için, “kimlik sorma” yetkisi doğar.
9-7/k) Türk Medeni Kanununun 981 inci maddesine, Borçlar Kanununun 52 nci maddesine, Türk Ceza Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentlerine göre zor kullanma. İnsan temel hak ve özgürlükleriyle çok sıkı ilişkisi olan “zor kullanma” yetkisinin kullanılması durumunda yapılacak iş ve işlemler bakımından, “kimlik sorma” yetkisi doğmaktadır.

Buna da göz atabilirsiniz

Durdurma ve kimlik sormanın amacı

Suç işleme eğiliminde olan kişileri caydırmak Suçları olmadan önlemek Olay sonrası suç failini yakalamak Yasalara …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

EnglishRussianTurkish